Streszczenie: Przedmowa; Wstęp; 1. Projektowanie i konstruowanie jako formy działalności technicznej; 1.1. Istota procesów projektowania technicznego; 1.2. Poglądy na proces projektowania; 1.3. Fazy procesu projektowo-konstrukcyjnego; 1.3.1. Formułowanie problemu; 1.3.2. Analiza problemu; 1.3.3. Poszukiwanie rozwiązań; 1.3.4. Etap decyzji; 1.3.5. Dokumentacja rozwiązania; 1.4. Wnioski; 2. Psychologiczne aspekty działalności projektowo-konstrukcyjnej; 2.1. Procesy poznawcze w działalności projektowo-konstrukcyjnej uczniów; 2.2. Praca nad projektem; 2.2.1. Podstawa wynalazcza; 2.2.2. Wytwarzanie pomysłów rozwiązania; 2.2.3. Proces weryfikacji i oceny; 2.3. Wnioski; 3. Istota, treść i proces kształcenia politechnicznego wzbogacanego działalnością projektowo-konstrukcyjną; 3.1. Wybrane zagadnienia teleologii kształcenia politechnicznego dotyczące projektowania i konstruowania; 3.1.1. Propozycja taksonomii celów kształcenia politechnicznego w zakresie działalności projektowo-konstrukcyjnej; 3.2. Proces uczenia się techniki w zakresie działalności projektowo-konstrukcyjnej; 3.2.1. Podstawowe prawidłowości procesu uczenia się; 3.2.2. Poznawanie obiektywnie istniejącej rzeczywistości; 3.2.3. Wiedza jako tworzywo myślowe procesu projektowo-konstrukcyjnego; 3.2.4. Droga wyznacza - model działalności projektowo-konstrukcyjnej uczniów; 3.3. Treści kształcenia politechnicznego w zakresie działalności projektowo-konstrukcyjnej - kryteria doboru; 3.4. Metody uczenia - nauczanie techniki; 3.4.1. Problemowe nauczanie konstruowania; 3.4.1.1. Technika wskazówek słownych; 3.4.1.2. Technika zadań pomocniczych; 3.4.1.3. Technika stymulacji pytań ucznia; 3.4.2. Metody innowacyjne poszukiwania rozwiązań; 3.4.2.1. Burza mózgów; 3.4.2.2. Porównania; 3.4.2.3. Analiza funkcji; 3.4.2.4. Morfologia Zwicky'ego; 3.4.2.5. Inne metody heurystyczne; 4. Zadania projektowo-konstrukcyjne jako elementy treści kształcenia politechnicznego; 4.1. Kryteria doboru zadań; 4.2. Rodzaje zadań projektowo-konstrukcyjnych; 4.3. Przykłady zadań; 4.3.1. Przykłady zadań na projektowanie akomodacyjne; 4.3.2. Przykłady zadań na projektowanie interpolacyjne; 4.3.3. Przykłady zadań na projektowanie globalne; 5. Opracowanie metodyczne; 5.1. Fragment scenariusza zajęć dydaktycznych na temat " Projektowanie instalacji elektrycznej umożliwiającej wygaszanie żarówek z dwóch miejsc "; 5.2. Fragment scenariusza zajęć dydaktycznych przeprowadzonych w kl. VIII na temat " Projektowanie schematu połączeń sygnalizatora ulicznego "; 5.3. Fragment scenariusza zajęć dydaktycznych przeprowadzonych w kl. VII na temat " Projektowanie dziurkownicy "; 5.4. Fragment scenariusza zajęć dydaktycznych przeprowadzonych w kl. VIII na temat " Hamulce "; 5.5. Fragment scenariusza zajęć dydaktycznych przeprowadzonych w kl. V na temat " Projektujemy formę rękawicy kuchennej "; 5.6. Fragment scenariusza zajęć dydaktycznych prowadzonych w kl. VI na temat " Projektowanie ulepszonej konstrukcji rzeczy użytecznej - racjonalizacja "; 5.7. Fragment scenariusza zajęć dydaktycznych przeprowadzonych w kl. VII na temat " Zasada budowy i działania ołówka mechanicznego z wymiennym grafitem "; Zakończenie; Bibliografia; Aneks ( Układ treści z zakresu zagadnień projektowo-konstrukcyjnych w programie nauczania " Pracy-Techniki " )

Streszczenie: Wstęp; Część 1. Teoria wychowania technicznego jako subdyscyplina pedagogiczna: 1. Przedmiot badań teorii wychowania technicznego; 1.1. Uwagi wstępne; 1.2. Geneza wychowania technicznego; 1.3. Wnioski z dotychczasowych prób rozwiązania problemu wychowania technicznego; 1.4. Współczesna koncepcja wychowania technicznego; 1.5. Podstawowa konwencja terminologiczna teorii wychowania technicznego; 1.6. Uwagi końcowe; 2. Metodologiczna charakterystyka teorii wychowania technicznego; 2.1. Uwagi wstępne; 2.2. Ogólna charakterystyka teorii wychowania technicznego; 2.3. Zmienne i zależności stanowiące przedmiot badań teorii wychowania technicznego; 2.4. Podstawowe założenia przyjęte w pracy; 2.5. Charakterystyka funkcji i zadań teorii wychowania technicznego; 2.6. Gnoseologiczne podstawy teorii wychowania technicznego; 2.7. Psychologiczne podstawy teorii wychowania technicznego; 2.8. Strategie i metody badań stosowane w teorii wychowania technicznego; 2.9. Dyscypliny współdziałające z teorią wychowania technicznego; 2.10. Uwagi końcowe; 3. Podstawowe modele teorii wychowania technicznego; 3.1. Uwagi wstępne; 3.2. Działanie techniczne. Cechy konstytutywne; 3.3. Działalność techniczna; 3.4. Uproszczony model podmiotu działalności technicznej; 3.5. Modele wyników działalności technicznej; 3.6. Przemiany osobowości pod wpływem działalności technicznej; 3.7. Uwagi końcowe; Część 2. Główne problemy wychowania technicznego: 4. Teleologia wychowania technicznego; 4.1. Uwagi wstępne; 4.2. Podstawowe założenia; 4.3. Metodologiczne założenia teleologii wychowania technicznego; 4.4. Role społeczne a zadania wychowania technicznego; 4.5. Rozwój techniki a zadania wychowania technicznego; 4.6. Model naczelnych celów instrumentalnych wychowania technicznego; 4.7. Interpretacja celów naczelnych nauczania techniki; 4.8. Taksonomia celów wychowania technicznego; 5. Procesy wychowania technicznego; 5.1. Uwagi wstępne; 5.2. Psychologiczna analiza procesów wychowania technicznego; 5.3. Struktura procesów wychowania technicznego; 5.4. Uczenie się przez działanie techniczne; 5.5. Zasady wychowania przez technikę; 6. Treści wychowania technicznego; 6.1. Uwagi wstępne; 6.2. Uwarunkowania doboru, strukturalizacji i układu treści wychowania technicznego; 6.3. Cele a treści wychowania technicznego; 6.4. Kryteria doboru treści kształcenia ogólnotechnicznego; 6.5. Problemy oraz kryteria układu treści wychowania technicznego; 6.6. Umiejętności ogólnotechniczne integralnym składnikiem treści wychowania technicznego; 6.7. Uwagi końcowe; 7. Podstawy metodyki wychowania technicznego; 7.1. Uwagi wstępne; 7.2. Podstawowe założenia metodyki wychowania technicznego; 7.3. Niektóre założenia dydaktyki techniki; 7.4. Zadania techniczne jako kategoria metodyki wychowania technicznego; 7.5. Uwagi końcowe; Zakończenie; Bibliografia

Streszczenie: Wstęp; Rozdział 1. Umiejętności ogólnotechniczne jako kategoria wychowania technicznego: 1. Uwagi wstępne; 2. Pojęcie i cechy umiejętności ogólnotechnicznych; 3. Klasyfikacja umiejętności ogólnotechnicznych; 4. Struktura umiejętności ogólnotechnicznych; 5. Charakterystyka struktury wybranych umiejętności ogólnotechnicznych; 5.1. Struktura umiejętności pomiarowych; 5.2. Struktura umiejętności projektowo-konstrukcyjnych; 5.3. Struktura umiejętności posługiwania się metodami techniki ( na przykładzie umiejętności posługiwania się rysunkiem technicznym ); 5.4. Struktura umiejętności kształtowania materiałów; 5.5. Struktura umiejętności eksploatacji środków technicznych; 5.6. Struktura umiejętności diagnozowania technicznego; 5.7. Struktura umiejętności demontażowych i montażowych; 5.8. Struktura innych umiejętności ogólnotechnicznych; 6. Proces kształtowania umiejętności ogólnotechnicznych; 7. Ćwiczenia w procesie kształtowania umiejętności ogólnotechnicznych; 7.1. Pojęcie ćwiczenia; 7.2. Ćwiczenia w procesie kształtowania niektórych umiejętności; 8. Kryteria pomiaru umiejętności; 9. Uwagi końcowe; Rozdział 2. Metodologiczne podstawy badań umiejętności technologicznych: 1. Uwagi wstępne; 2. Problemy i hipotezy badań; 2.1. Problematyka pracy; 2.2. Hipotezy badań; 3. Podstawowe wskaźniki umiejętności technologicznych; 4. Propozycje narzędzi badań; 4.1. Uzasadnienie doboru treści zadań badających znajomość materiałów; 4.2. Uzasadnienie doboru zadań dydaktycznych wiadomości o narzędziach; 4.3. Uzasadnienie doboru zadań dotyczących znajomości podstaw technologicznych kształtowania materiałów; 4.4. Uzasadnienie doboru zadań badających umiejętność stosowania wiedzy w praktyce; 4.5. Uzasadnienie doboru zadań na wykonanie; 4.6. Omówienie konstrukcji testu i zadań testowych; 5. Opis badań własnych; 5.1. Krótka charakterystyka środowiska, w którym przeprowadzono badania; 5.2. Organizacja i przebieg badań; 5.3. Inne uwagi dotyczące organizacji i prowadzenia badań; Rozdział 3. Wyniki badań umiejętności kształtowania materiałów: 1. Uwagi wstępne; 2. Zestawienia wyników badań uczniów liceum ( klasa I ); 2.1. Przykład zestawień i obliczeń statystycznych; 3. Zestawienie statystyczne wyników badań; 4. Wstępna analiza wyników badań; 4.1. Znajomość materiałów w świetle wyników badań; 4.2. Znajomość narzędzi do ręcznej obróbki materiałów; 4.3. Znajomość technologicznych podstaw obróbki materiałów; 4.4. Wyniki badań praktycznych umiejętności kształtowania materiałów przez uczniów klas VI, VII, VIII oraz klas I liceum; 4.4.1. Ocena umiejętności technologicznych uczniów liceum; 4.4.2. Ocena umiejętności technologicznych uczniów klas VIII; 4.4.3. Ocena umiejętności technologicznych klas VII; 4.4.4. Ocena umiejętności technologicznych klas VI; 5. Hipotezy badań w świetle uzyskanych wyników; 6. Wnioski z przeprowadzonych badań; 6.1. Przydatność metod badań umiejętności kształtowania materiałów; 6.2. Wnioski dotyczące nauczania techniki w szkołach ogólnokształcących; Zakończenie; Bibliografia; Aneks ( Test do badań umiejętności kształtowania materiałów przeznaczonych dla uczniów szkół ogólnokształcących; Arkusz obserwacji i oceny; Ocena praktycznych umiejętności kształtowania materiałów; Zestawienie wyników testowania )